اتاق برق چیست و چه استانداردهایی دارد؟

اتاق برق چیست ؟ موضوع امروز شرکت فراز شبکه کارنو در پیرامون اتاق برق است؛ بنابراین ما در این مقاله قصد داریم که به موضوعاتی از جمله:

• توضیح اتاق برق
• طراحی اتاق برق
• ویژگی‌های ساخت و ساز اتاق برق
• استانداردهای اتاق برق
• و میزان اهمیت اتاق برق

بپردازیم.

تجهیزات اتاق برق بطور کامل به صورت محافظت شده اجرا و چیدمان‌های مخصوصی برای این کار درنظر گرفته می‌شود. بنابراین تمامی این فاکتور‌ها با توجه به کدی که برای محل مربوط ایجاد می‌شود، متفاوت خواهد بود و هر محل دارای ویژگی‌های منحصر به فرد خود است. پس اگر موارد نام برده شده مورد علاقه‌ شماست تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

طراحی اتاق برق خود را به گروه فنی و مهندسی کارنو بسپارید.
021-88486300
051-37057050-4

اتاق برق چیست؟

برای پاسخ دادن به این سوال که اتاق برق چیست باید گفت که اتاق برق فضایی در ساختمان است که به تجهیزات الکتریکی اختصاص یافته است. اندازه‌ آن معمولاً متناسب با اندازه‌ی ساختمان است. بنابراین، یک ساختمان بزرگ‌تر ممکن است یک اتاق بزرگ را در خود جای دهد؛ در حالی که ساختمان‌های کوچکتر، حاوی اتاق‌های برقی کوچک‌تر هستند.

ساختمان‌هایی که بسیار بزرگ هستند و به انرژی زیادی احتیاج دارند حتی ممکن است حاوی یک اتاق اصلی برق باشند که به داخل اتاق‌های کوچک‌تر منشعب می‌شود. در نتیجه؛ ساختمان‌های بزرگ معمولاً دارای یک اتاق اصلی برق و اتاق‌های فرعی برق هستند. معمولاً مراکز توزیع برق به طور معمول در یک ساختمان صنعتی واقع شده‌اند. اگرچه در مناطق مسکونی نیز می‌توان آن‌ها را یافت. همچنین اتاق برق اولیه ممکن است از یک پست برق داخلی برخوردار باشد.

 

اتاق برق و اتاق یو پی اس مطابق استاندارد ANSI/BICSI 002-2019

 الزامات ایجاد اتاق برق

سوال این‌جاست که مطابق استانداردها اتاق برق چیست ؟ در مراکز داده، یک اتاق جداگانه باید جهت برق فراهم شود و شامل تجهیزات الکتریکی مربوط به مرکز داده، از جمله تابلوهای برق مختلف، سوئیچ(های) انتقال اتوماتیک ژنراتور، سیستم‌های یو پی اس و بردهای ورودی/خروجی باشد. اتاق برق و UPS باید تا حد امکان نزدیک به اتاق برق اصلی ساختمان و ژنراتور تعیین شود.

اتاق برق ممکن است به دو خروجی نیاز داشته باشد که درها در جهت خروج از اتاق باز شوند. استاندارد ANSI/BICSI 002-2019 می‌گوید که در مورد درها و تجهیزات به سخت افزار (پانیک) که توسط (AHJ) پشتیبانی می‌شود، مورد نیاز است.

اتاق باتری

اگر از یک سیستم ups متمرکز استفاده شود، اتاق باتری اغلب اتاق ups را همراهی می‌کند. اتاق‌های باتری با وجود باتری‌های حاوی الکترولیت مایع و جریان آزاد باید شامل مهار نشت الکترولیت و سیستم‌های اگزوز (exhaust systems) مطابق با کدهای محلی باشند. اگر باتری‌ها در یک اتاق باتری اختصاصی هستند، اتاق باتری باید در مجاورت اتاق برق مربوط باشد. اندازه اتاق باتری به نوع و تعداد باتری‌ها و رک‌ها/کابینت‌ها بستگی دارد. در صورت امکان، اتاق باتری باید در سطح درجه بندی قرار گیرد. زیر سطح درجه بودن می‌تواند خطر سیل ایجاد کند. بالاتر از درجه می‌تواند خطرات بارگذاری کف ایجاد کند.

اتاق باتری باید به گونه‌ای طراحی شود که حداکثر بارگذاری مورد انتظار کف را در خود جای دهد. اتاق باتری نباید بالای فضای اتاق کامپیوتر قرار گیرد. مهندس برق در مورد کدهای محلی، باید شرایط اضافی را در مورد مکان اتاق باتری تجویز یا تجهیزات اتاق باتری هماهنگی با طراحی سیستم‌های برق هماهنگ کند.

مطابق این استاندارد، جهت الزامات آتشنشانی، بین دیوارهایی که اتاق کامپیوتر، اتاق برق، اتاق باتری، اتاق مکانیکی و TR را از سایر مناطق جدا می‌کند، در داخل ساختمان باید حداقل 1 ساعت جداسازی انجام شود، یا طبق کدهای مربوط، مقرراتش اجراشود. (قطعی برق اتفاق افتد).

درها و قاب‌های نصب شده در یک دیوار  باید با درجه بندی ساخت دیوار و همچنین نشانه‌های یک دیوار درجه‌بندی شده باید با درجه بندی دیوار مطابقت داشته باشد. این استاندارد در مورد اتاق‌های برق و اتاق باتری، توسط IBC تعریف شده است.

به عبارت دیگر، اتاق برق یک اتاق مشخص است که شامل هاب مرکزی و رابط کنترل مدارهای الکتریکی ساختمان است. این اتاق‌ها در سازه‌های گسترده مانند: مدارس، کارخانه‌ها و انبارها با متراژ بالا و چند طبقه رایج‌تر هستند.

اتاق‌های برق، فضای ذخیره‌سازی امن و در دسترس را برای تجهیزات الکتریکی حساس و بالقوه‌ی خطرناک فراهم می‌کنند. ساختمان‌های بزرگ دارای سیستم‌های الکتریکی پیچیده و ولتاژ بالا هستند. بنابراین، یک اتاق الکتریکی مجزا، مدارهای عملیاتی و سرویس را ایمن‌تر و راحت‌تر می‌کند.

طراحی اتاق برق

مهندسان برق باید با مهندسان مکانیک، معماران، مهندسان سازه و سایر افراد دخیل در طراحی اتاق‌های برق هماهنگ باشند.

طراحی اتاق برق معمولاً بسیار خطی و تمیز صورت می‌گیرد و باید در حین و پس از ساخت، مطابق با ساختمان محلی و کدهای ایمنی برق باشد. بیشتر اتاق‌های برق از راهروهای وسیع باز یا راهروهایی با تجهیزات الکتریکی واقعی که به طور ایمن بر روی دیوارها محکم شده‌اند، برخوردار هستند. این منطقه در حالت ایده آل باید به خوبی روشن باشد تا بهترین دسترسی به کنترل‌های سیستم الکتریکی را ایجاد نماید. مکانیسم‌های مقاوم در برابر آتش نیز اغلب در اتاق‌ها قرار می‌گیرند تا حداکثر ایمنی فراهم گردد.

برق از نیروگاه محلی به طور معمول از طریق سیم‌های برق به اتاق برق و جعبه‌های قطع کننده مدار یا فیوز وارد می‌شود. اندازه‌ آن‌ها نیز ممکن است متفاوت باشد. این موارد معمولاً توسط کلیدهایی کنترل می‌شوند که با توجه به نیاز ساختمان می‌توانند روشن یا خاموش شوند.

اتاق برق، با علامتی مشخص شده است تا به افراد خدمات دهنده در نگهداری ساختمان کمک کنند. این علائم همچنین برای جلوگیری از سرگردانی افراد در اتاق و آسیب رساندن به خود از اهمیت وافری برخوردار هستند. در بسیاری از اتاق‌های برق درب ورودی و خروجی باید همیشه قفل باشند تا فقط افراد مسئول بتوانند در آن فضا تردد نمایند.

چیدمان و ابعاد کمدهای اتاق برق چیست؟

اندازه و مقدار ابعاد یک کمد برقی و تعداد کل کمدهای برقی مورد نیاز برای سرویس‌دهی به یک تأسیسات، بستگی به اندازه‌ی سازه دارد.

محتویات و چیدمان یک کمد برقی نیز به نیازها و مدارهای خاص سازه‌ای که سرویس می‌دهد بستگی دارد. برخی از کمدها شامل کابل‌های شبکه، روترها و مودم‌ها و همچنین کانال‌های برق هستند. ترانسفورماتورها که جریان‌های قوی سیم‌های برق را به سطوح ولتاژ قابل استفاده تبدیل می‌کنند و پنل‌های رابط کاربری در اکثر کمدهای برق یافت می‌شوند. رابط کاربری معمولاً کنترل‌های مستقیمی را برای کل برق ساختمان در مواقع اضطراری یا تعمیر و نگهداری و همچنین کنترل‌هایی برای کانال‌های خاص فراهم می‌کند.

به یاد داشته باشید، کمدهای برقی اغلب تجهیزات خطرناک و جریان‌های ولتاژ بالا را در خود جای می‌دهند. بنابراین، آن‌ها تابع مقررات فدرال و ایالتی هستند. طبق دفتر انطباق ایالات متحده، باید حداقل 1 متر فضای باز در اطراف تجهیزاتی که 120 تا 600 ولت دارند وجود داشته باشد. درهای اتاق‌های برق باید به سمت بیرون باز شوند تا در مواقع اضطراری امکان تخلیه‌ی سریع و ایمن برای ساکنین فراهم شود. اتاق برق همچنین باید عایق‌بندی شود تا از سیل که می‌تواند خطر برق گرفتگی و آتش سوزی را تا حد زیادی افزایش دهد، جلوگیری شود.

ویژگی‌های ساخت و ساز

ویژگی‌های ساخت اتاق برق بسته به وسعت تجهیزات نصب شده متفاوت است. کف‌ها باید برای حمایت از ترانسفورماتورهای سنگین و تابلوها تقویت شوند. دیوارها و سقف ها نیز ممکن است به پشتیبانی از سیستم سینی کابل سنگین یا شینه ها نیازمند باشند. همچنین به علت اینکه دستگاه‌های الکتریکی از خود گرما و دمای زیادی تولید می‌کنند باید برای کنترل نمودن آن در اتاق‌های برق از دستگاه‌های تهویه استفاده نمود.

جهت نگهداری تجهیزات بزرگ نیز بهتر است از نصب درب‌های دوتایی استفاده گردد. از نظر دسترسی پرسنل نیز همانطور که در قبلتر اشاره شد درب‌ها باید از ایمنی بالایی برخوردار باشند تا دسترسی و تردد فقط برای افراد مرتبط و مسوول میسر گردد. همینطور لازم است سیستم‌های تشخیص و مهار آتش همانند: دی اکسید کربن در این فضاها نصب گردند تا در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرند.

محافظ الکترومغناطیسی در اتاق‌های برق نیز حائز اهمیت هستند؛ چرا که از این طریق می‌توان از تداخل در تجهیزات صوتی یا تصویری حساس مجاور جلوگیری نمود.

استانداردهای اتاق برق

آئین نامه جزئیات چیدمان و ساخت اتاقهای الکتریکی توسط مقررات کد برق کنترل خواهند شد. الزامات اتاق برق به ایمنی در برابر آتش و خطرات الکتریکی مربوط می‌شود. معمولاً یک اتاق برق باید از دسترسی افراد غیرمجاز محافظت شود. این قوانین مخصوصاً در مواردی که تجهیزات داخل اتاق برق در معرض دید باشند بسیار سختگیرانه تر خواهند بود.

از آنجایی که توزیع برق اغلب به تعداد زیادی کابل برق وابسته است پس باید قوانین ویژه‌ای برای مقاومت در برابر آتشسوزی کابل‌ها و سینی‌های کابل توسط استانداردها تعیین گردند.

ساختمانهای صنعتی نیز که از گازها، مایعات قابل اشتعال یا گرد و غبارهای قابل احتراق استفاده می کنند هم از اتاقهای برق ویژه ای برخوردار هستند. این اتاق‌ها از سیستم‌های تهویه و نکات دیگری برای جلوگیری از خطر انفجار طراحی شده‌اند. طراحی عملی یک اتاق الکتریکی، چیدمان تجهیزات اولیه را در نظر گرفته و اجازه می‌دهد تا در طول عمر اقتصادی تأسیسات اضافی ایجاد شوند.

میزان اهمیت اتاق برق چیست ؟

اتاق‌های برق از میزان اهمیت بالایی برخوردار هستند و باید طبق اصول استاندارد طراحی گردند تا اعضای کادر فنی بتوانند سیستم‌های قدرت ساختمان را مدیریت و سرویس دهی کنند. به طور کلی تاسیسات الکتریکی باید از نظر بار تحمل شده، مجوزهای فنی برای کارکنان فنی و نحوه تعامل تاسیسات الکتریکی با سایر سیستم‌های ساختمانی از یک سری الزامات برخوردار باشند.

ایمنی اولین چیزی است که هنگام ورود به اتاق برق باید به آن فکر کنید. با توجه یه عملیاتی که در اتاق قرار است انجام شود، پوشیدن لباس محافظ فردی بسیار حائز اهمیت است. هر سال ده ها کارگر دچار برق گرفتگی می شوند. این حوادث عمدتاً در حین عملیات بر روی تاسیسات ولتاژ پایین در حین استفاده از ابزارهای قابل حمل یا در حین مداخلات روی تجهیزات برق دار یا نزدیک آن رخ می دهد. انواع دیگر حوادث در اتاق برق شما می تواند باعث آتش سوزی شود.

برای 40 سال میانگین تعداد برق گرفتگی در سال رو به کاهش بوده است. تابلوهای نصب شده در اتاق برق دارای ولتاژهای خطرناک هستند. حتی اگر تابلو برق ایمن باشد و درهای آن بسته باشد، باید توجه داشت که هنگام نزدیک شدن به قطعات برقی، یعنی هنگام باز کردن درهای آن، خطر افزایش می‌یابد.

هنگامی که یک جریان الکتریکی از بدن فرد عبور می کند و باعث صدمات با درجات مختلف شدت می شود، فرد دچار شوک الکتریکی می شود. برق گرفتگی زمانی است که این جریان الکتریکی باعث مرگ فرد شود. شوک می تواند از طریق تماس مستقیم (با یک قطعه فعال) یا تماس غیرمستقیم (با زمینی که به طور تصادفی انرژی گرفته است) رخ دهد. جریان فقط در صورتی جریان می یابد که مدار بسته باشد.

شدت شوک الکتریکی به موارد زیر بستگی دارد:

فرکانس جریان،
شدت جریان (خطر از 5 میلی آمپر به بالا)،
مدت زمان عبور جریان،
سطح ناحیه تماس،
مسیر جریان،
وضعیت پوست (خشک، مرطوب)،
ماهیت خاک

خطرات مربوط به تجهیزات الکتریکی شما

تجهیزات ممکن است علت حادثه باشد که نیاز به توجه ویژه به ایمنی نصب و نگهداری آن دارد. 85 درصد از تاسیسات الکتریکی در فرانسه بالای 15 سال دارای ناهنجاری های الکتریکی هستند (رسانای محافظ معیوب، عایق آسیب دیده، سفت شدن ضعیف و غیره). در سال 2019، 295000 مورد خسارت ناشی از خطاهای الکتریکی ثبت شده است.

سخن آخر:

یکی از نکاتی که در پایان در مورد اتاق برق باید ذکر شود این است که در ساختمان‌های مسکونی افراد عادی نباید به اتاق برق بروند و دسترسی برای آن‌ها فراهم نیست؛ زیرا امکان بروز هر گونه خطر و مشکلی برای این افراد وجود دارد. با این حال محافظت از اتاق برق باعث می‌شود که از ورود افراد غیر مجاز و با مهارت کم در آن جلوگیری کرد.

امیدواریم که این محتوا برای شما خواننده‌ی گرامی کاربردی و مفید بوده باشد. شما می‌توانید برای طراحی و اجرا و استاندارد سازی دیتاسنتر و اتاق‌های برق و کنترل و مانیتورینگ اتاق سرور با شرکت فنی و مهندسی کارنو تماس گرفته تا پس از دریافت اطلاعات کافی پروژه‌ خود را آغاز نمائید.

منتظر مقالات و بروزرسانی‌های بعدی ما باشید و نظرات خود را در مورد این مقاله با ما در میان بگذارید.